Frans Halsplein
SIMON BERNHARD VAN AALTEN
28 juni 1869 (Veenendaal) - 28 mei 1943 (Sobibor)
Frans Halsplein 4
Simon Bernhard is eigenaar van een ijzerhandel die gevestigd is op Spuistraat 30 in Amsterdam. De firma staat vanaf de jaren 1890 bekend onder de naam ‘I. van Aalten en Zoon’. Simon en zijn vader Izaak Simon van Aalten (1831-1916) richtten de zaak samen op. Vanaf 1916 is Simon de enige eigenaar. Op 2 februari 1909 treedt Simon in het huwelijk met Anna Hartog (Oss 1884-Haarlem 14 juni 1942), dochter van Hartog Hartog en Maria Anna van den Bergh. Anna Hartog heeft bij het huwelijk 9 broers en zussen. Drie van haar broers bouwen samen met hun vader een grote vleesfabriek op in Oss die in 1929 wordt overgenomen door Unilever. De produkten van de vleesfabriek zijn tegenwoordig nog bekend door de merknaam Unox.
Uit het huwelijk Van Aalten-Hartog worden de kinderen Flora Marianne ‘Floor’ (1910-’69), Hans (1911-‘92), Frits en Karel geboren. Vanaf 1925 woont het gezin aan het Frans Halsplein. Floor en haar broer Hans overleven de oorlog. Zij verkopen de zaak op Spuistraat 30 in 1946 aan twee werknemers die de winkel tijdens de oorlog draaiende hielden: Anne Rottiné en de heer Boelhouwer, dan respectievelijk 26 en 45 jaar in dienst. Dankzij Rottiné wordt vader Izaak van Aalten geëerd als de naamgever van allerlei typen hang- en sluitwerk: IVANA, een samentrekking van de letters I VAN Aalten. Anno 2023 leeft IVANA voort als merknaam en is de IVANA groep een inkooporganisatie voor groothandels en speciaalzaken op het gebied van hang- en sluitwerk, et cetera.
Na een lang ziekbed overlijdt Anna van Aalten-Hartog in juni 1942 thuis in Haarlem. Zij wordt ter aarde besteld op begraafplaats Westerveld in Driehuis. In augustus 1942 duikt Simon Bernhard onder in het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam en zijn zonen Frits en Karel op een ander adres. In mei 1943 worden zij gearresteerd en afgevoerd naar Kamp Vught. Op 23 mei 1943 volgt het transport naar Westerbork en vervolgens naar Sobibor. Na de oorlog worden de namen van Simon en zijn omgekomen zonen toegevoegd aan de grafsteen van zijn echtgenote.
Deportatie uit Westerbork op 25 mei 1943.
Vermoord in Sobibor op 28 mei 1943.
Hij werd 73 jaar.
FRITS VAN AALTEN
4 februari 1917 (Amsterdam) – 28 mei 1943 (Sobibor)
Frans Halsplein 4
Frits rondt in 1936 zijn opleiding af aan de Tweede HBS-B in Haarlem Noord (anno 2023 Het Schoter). Hij is dan al een groot liefhebber van fotografie. Op schoolreisjes maakt hij foto’s van landschappen, docenten en klasgenoten. Nauwgezet legt hij schriftelijk bij de in albums geplakte foto’s vast wie en wat door hem is gefotografeerd. Na de HBS hoeft hij niet in militaire dienst: op 27 april 1936 wordt hij ongeschikt bevonden als militair. Hij gaat aan het werk als kantoorbediende.
Zijn kring van vrienden, familie en bekenden in combinatie met fotografie is een constante in zijn leven. Zijn joods zijn heeft gezien zijn albums voor hem geen betekenis. Hij neemt in augustus 1941 deel aan een ruiterkamp op de Veluwe, georganiseerd door de Amsterdamse Rijtuigen Maatschappij (ARM) en direct gevolgd door een reünie van de deelnemers aan de Kleverparkweg bij zijn, eveneens in de oorlog vermoorde, vriend Sam Vos. Frits legt het ruiterkamp en de reünie vast in zijn foto-album. Nog in 1942 zijn hij en Sam deelnemers aan een fotografiecursus, georganiseerd door de Joodse Raad. In augustus van dat jaar duiken Frits, Karel en hun vader onder.
In mei 1943 worden de op twee verschillende adressen ondergedoken Frits, Karel en zijn vader opgepakt en afgevoerd naar Kamp Vught. Op 23 mei 1943 volgt het transport naar Westerbork en vervolgens naar Sobibor. Net als van zijn vader en zijn broer Karel wordt op 7 januari 1950 in Haarlem de datum van zijn overlijden in Sobibor officieel vastgelegd.
Deportatie uit Westerbork op 25 mei 1943.
Vermoord in Sobibor op 27 mei 1943.
Hij werd 26 jaar.
KAREL VAN AALTEN
29 juli 1922 (Amsterdam) – 28 mei 1943 (Sobibor)
Frans Halsplein 4
Net als zijn broer Frits gaat Karel naar het de Tweede HBS-B in Haarlem Noord (anno 2023 Het Schoter). In 1940 doet hij examen.
Karels oudere broer Hans is twee jaar eerder vertrokken naar Manilla. In de oorlog wordt hij er geïnterneerd in een Japans kamp. Hij trouwt met Maria Cornelia de Vries en woont de laatste jaren van zijn leven in Oegstgeest. Behalve Frits en Hans heeft Karel ook een oudere zus Floor, voor de oorlog werkzaam als stenotypiste. Zij trouwt, twee maanden voor het overlijden van hun moeder, op 11 maart 1942, met Hans Minkenhof, als arts verbonden aan de Joodse Raad in Amsterdam. In maart 1943 krijgen Floor en haar man, met andere gepriviligeerde joden, verblijf in het ‘joods tehuis’ in Barneveld dat hen beschermt tegen deportatie naar een vernietigingskamp. Zij worden in november 1943 naar Westerbork overgebracht en bijna een jaar later naar Theresienstadt. Hun beschermde status blijft ondanks de verplaatsingen intact en beiden overleven de oorlog. Floor werkt tot haar dood als vrijwilliger bij de afdeling Aziatische Kunst van het Rijksmuseum en laat aan het museum Aziatische kunst na.
In augustus 1942 duiken Karel, Frits en hun vader onder op twee verschillende adressen. In mei 1943 worden de ondergedoken Karel, zijn vader en zijn broer Frits opgepakt en afgevoerd naar Kamp Vught. Op 23 mei 1943 volgt het transport naar Westerbork en vervolgens naar Sobibor. Net als van zijn vader en zijn broer Frits wordt op 7 januari 1950 in Haarlem de datum van zijn overlijden in Sobibor officieel vastgelegd.
Deportatie uit Westerbork op 25 mei 1943.
Vermoord in Sobibor op 27 mei 1943.
Hij werd 20 jaar.