Wie en Waar

Struikelstenen in Haarlem

Op 3 maart 2022 zijn de eerste 18 door onze stichting georganiseerde struikelstenen onder overweldigende belangstelling onthuld op diverse adressen in en nabij het centrum van Haarlem.

Sindsdien vonden er op diverse data onthullingen van struikelstenen plaats. Het plan is dat er in 2032 voor alle 733 vermoorde Haarlemmers struikelstenen zullen zijn geplaatst.

Hieronder een overzicht van de straatnamen en de namen van de mensen voor wie in 2022 in Haarlem stenen zijn of nog worden onthuld.

Naam

A

Aalten van, Simon Bernhard - 73 jaar

Aalten van, Frits - 26 jaar

Aalten van, Karel - 20 jaar

Abram, Isaäc –  65 jaar

Abram-Glazer, Kaatje – 51 jaar   

Abram, Nico Arnold – 17 jaar

Abram, Sophia – 14 jaar

Aletrino, Jacques - 36 jaar

Aletrino-de Vries, Rebecca - 39 jaar

Alter-Wertheim, Sara - 43 jaar

Alter, Margaret - 21 jaar

Alter, Robbie Samuel - 13 jaar

Amerongen van, Salomon - 62 jaar

Amerongen van- de Vries, Reintje - 60 jaar

Amerongen van, Emanuel - 33 jaar

B

Barber-Elekan, Sophia Henriëtta - 69 jaar

Bak, Jacob - 53 jaar

Bak, Maurits - 65 jaar

Barend, David - 41 jaar

Barentz, Jacob - 55 jaar

Barentz- Roos, Elisabeth - 42 jaar

Barentz, Elias - 18 jaar

Barentz, Max Jacques - 13 jaar

Barentz, Janny Elisabeth - 5 jaar

Barug- Eberst, Sara - 70 jaar

Beek-Bramson, Henriëtte - 60 jaar

Beek, Philip - 27 jaar

Beek, Rebecca Elizabeth - 26 jaar

Beek, Josephus Nicolaas - 21 jaar

Bino, Elisabeth - 67 jaar

Blik, Arnold - 42 jaar

Bos Janszen-Schrijver, Reina - 67 jaar

de Brave, Joseph - 28 jaar

de Brave-Perels, Johanna - 28 jaar

de Brave, Salomon Charles - 4 jaar

de Brave, Alfred - 1 jaar

C

Calff, Herman - 55 jaar

Calff-Stoppelman, Rika - 60 jaar

Cats-Speelman, Elisabeth - 67 jaar

Cats, Minny - 23 jaar

Chapon, Barend - 58 jaar

Chapon-Zilverberg, Mietje - 61 jaar

Chapon, Jenny - 33 jaar

Chapon, Hartog Samuel - 25 jaar

Chapon, Bertha Anna - 24 jaar

Coevorden van, Philippus - 56 JAAR

Coevorden van, van Wezel ,Sientje - 58 jaar

Coevorden van, Josephus Arthur - 25 jaar

à Cohen, Matthijs - 40 jaar

à Cohen-Reimer, Rosetta - 44 jaar

à Cohen, Gretha - 14 jaar

à Cohen, Paula - 11 jaar

Cohen Rodrigues, Abraham - 58 jaar

Cohen Rodrigues-Winnink, Flora - 55 jaar

Colmans, Isaäc - 77 jaar

Colmans- Trompetter, Marianne - 72 jaar

Citroen-Bramson, Constance - 76 jaar

Citroen, Elisabeth Klara - 39 jaar

Culp, Willem - 35 jaar

Culp-Woudhuijsen, Betty - 29 jaar

D

Daniëls, Ludocivus Abraham - 32 jaar

van Dam, Jonas - 60 jaar

van Dam, Leo Godfried - 40 jaar

van Dam, Sara Hendrika - 48 jaar

van Dam, Hendrika Clara - 46 jaar

Dasberg, Meijer - 66 jaar

Dasberg-Swart, Geertruida - 64 jaar

Dasberg, Jacques - 26 jaar

Dondorp, George - 31 jaar

Dondorp-Dingsdag, Elisabeth - 32 jaar

Drilsma, Herbert Otto - 36 jaar

Drilsma, Marie Hermine - 48 jaar

E

van Emmen, Isidore Samuel – 55 jaar

van Emmen-de Leeuw, Grietje – 47 jaar

van Emmen, Jeanette – 23 jaar

van Emmen, Louis Samuel – 58 jaar

F

Faas-Schrijver, Helena - 34 jaar

Frank, Philip - 32 jaar

Frank-Dinner, Bertha - 33 jaar

G

Gaarkeuken-Peper, Duifje - 67 jaar

Gaarkeuken, Michiel Simon - 40 jaar

Gaarkeuken, Salomon - 58 jaar

Gaarkeuken-Beem, Grietje - 63 jaar

Gaarkeuken, Magiel - 26 jaar

Gans, Jacob - 25 jaar

Gans-Chits, Celine - 33 jaar

Gans, Tom Sebastiaan - 2 maanden

Garf-Neter, Sara Estella Klara - 56 jaar

Garf, Albert Julius - 54 jaar

Garf, Helena Marianne - 19 jaar

Garf, Marius Leo - 17 jaar

Goud, Elias - 60 jaar

Goud-Staal, Bertha - 65 jaar

Goud, Truitje Sara - 35 jaar

Goud, David - 27 jaar

H

Hamburger, David - 50 jaar

Hamburger- Wolder, Schoontje - 49 jaar

Hamburger, Regina Marianne - 18 jaar

Hansen-Winnink, Marianne - 62 jaar

Happé-van Dam, Carolien Isabel - 34 jaar

Heidt-Workum, Evaline - 36 jaar

Hemelraad, Alfred Louis - 16 jaar

van der Hoeden, Mozes – 36 jaar

van der Hoeden-Coltof, Rebekka – 31 jaar

van der Hoeden, Jochebed – 11 maanden

Hoek, Jacques - 63 jaar

Hoek-Prins, Roosje - 61 jaar

Hoek, Henri - 34 jaar

Hoek, Theodoor Andries - 17 jaar

J

Jacobs, Gabriel - 44 jaar

Jacobs-Marcus, Alice Elkan Riwka - 46 jaar

Jacobs, Herman Max - 8 jaar

Joël-Olman, Aaltje - 42 jaar

Joël, Wilhelmina Sophia - 14 jaar

Joël, Meijer - 12 jaar

de Jong, Simon - 57 jaar

de Jong-Cohen de Solla, Rachel - 51 jaar

van Koningsbrugge-de Jong, Sara - 30 jaar

de Jong, Schoontje - 27 jaar

de Jong, Hartog Simon - 24 jaar

de Jong, Jacob - 21 jaar

de Jong, Elie - 15 jaar

de Jong, Corrie - 12 jaar

K

Ketellapper, Hartog- 50 jaar

Ketellapper, Betsy- 19 jaar

Ketellapper, Rachel- 16 jaar

Ketellapper, Samuel- 13 jaar

Ketellapper, Roosje - 11 jaar

Koster, Eliazar - 48 jaar

Koster-Velleman, Judith - 48 jaar

L

de Leeuw, Hartog - 54 jaar

van der Lijn, Hyman Leonardus - 60 jaar

van der Lijn-Achttienribben, Rachel - 56 jaar

van der Lijn, Gonda - 35 jaar

van der Lijn, Abraham - 22 jaar

Lessing, Isaac – 64 jaar

Lessing, Esther – 61 jaar

M

Manheim, Abraham - 27 jaar

Mayer, Walter - 30 jaar

Mayer-Cohn, Annelise - 27 jaar

Mayer, Marianne Yvonne - 3 jaar

Meliono, Marcus - 33 jaar

Meliono-Cauveren, Margaretha Frederika - 29 jaar

Mendes, David - 59 jaar

Mendes- de Jong, Reintje - 56 jaar

Mendes, Abraham - 36 jaar

Mok, Rebecca – 55 jaar

Mok, Rosa – 54 jaar

Mok, Jacob – 54 jaar

Monnickendam, Rachel - 63 jaar

P

Paardebek, Hartog - 51 jaar

Peper-Cohen Rodrigues, Rachel - 20 jaar

Polak, Mattha Amalie - 50 jaar

Polak, Rudolf – 51 jaar

Polak-Aalten van, Brandina – 83 jaar

van Praag, Joost Bernard – 33 jaar

van Praag-Hagens, Annelies – 24 jaar

 

Prins, Izaak Levie – 73 jaar

Prins-Prins, Rosalie – 74 jaar

Prins, Alida – 41 jaar

R

Reens, Mozes - 47 jaar

Reens- Barber, Henriëtte - 41 jaar

Reens, Sally Jacques - 20 jaar

Reens, Marie Sophie - 17 jaar

Regensburg-Mok, Sara Eva – 47 jaar

van Rijk-van Lee, Maria - 35 jaar

Rippe, Elisabeth - 51 jaar

Veen-Rippe , Alida - 67 jaar

Rosenberg, Eli - 54 jaar

Rosenberg-Valk, Roosje - 56 jaar

Rosenberg, Adolf - 24 jaar

Rosenberg, Emilie Helena - 19 jaar

Rozendaal, Marie - 56 jaar

S

Sanders, David - 41 jaar

Sanders-Keizer, Clara Sophia - 41 jaar

Sanders, Eline - 10 jaar

Sanders, Marie Lena - 8 jaar

Sanders, Elbert Daan - 4 jaar

Sigmund, Netta - 72 jaar

Simons, Salomon - 46 jaar

Simons-Woudstra, Johanna Annelise - 33 jaar

Sjouwerman, Tobias – 56 jaar

Sjouwerman-Polak, Geertruida – 51 jaar

Sjouwerman, Alexander – 29 jaar

Stodel, Andries - 69 jaar

Swart, Antje - 58 jaar

Swart, Eliazer - 53 jaar

Swart-Dasberg, Eva - 58 jaar

Swart, Naatje - 62 jaar

V

Vis, Samuel - 68 jaar

Vis-de Jong, Debora - 56 jaar

Van Voolen, Maurits - 34 jaar

Van Voolen-Rosenfeld, Mally Ruchel - 30 jaar

Van Voolen, Johnny - 7 jaar

Velleman-van Emmen, Sonja – 21 jaar

Vos, Sam - 25 jaar

de Vries, Benjamin - 59 jaar

de Vries-Van Kloeten, Sara - 54 jaar

de Vries-Stern, Rosalie - 30 jaar


de Vries, Philippus Lazarus - 80 jaar

de Vries, Elisabettha - 42 jaar

de Vries, Simon Philip - 73 jaar

de Vries-de Jong, Judith - 73 jaar

de Vries, Siegfried Leonard - 31 jaar

de Vries-van Praag, Charlotte - 32 jaar

de Vries, Joseph Philip - 9 jaar

de Vries, Eliasar - 58 jaar

de Vries, Elisabeth - 25 jaar

de Vries, Benjamin - 24 jaar

de Vries, Dora - 20 jaar

de Vries, Jacob - 58 jaar

de Vries-Schellevis, Matje - 59 jaar

de Vries, Michel – 51 jaar

de Vries-Italiaander, Betje – 49 jaar

de Vries, Benjamin – 21 jaar

Vrieslander, Levie Heijman – 53 jaar

Vrieslander- van Gelder, Henriëtte - 54 jaar

W

Wallach-Philips, Hedwig - 65 jaar

Walvisch, Jacob - 43 jaar

Walvisch-Blik, Anna - 40 jaar

Walvisch, Barend - 14 jaar

Workum, Jacob Hartog - 43 jaar

Workum- Koe, Angèle - 68 jaar

Z

Zilversmit, Nathanni Moses - 56 jaar

Zilversmit, Minna - 52 jaar

Goud-Zilversmit, Friederika - 20 jaar

Zurel, Joachim - 41 jaar

Zurel - de Vries, Catherina - 41 jaar

Zurel, Benedictus - 18 jaar

Zurel, Eliazar - 14 jaar

Zurel, Abraham - 13 jaar

Zurel, Joseph - 4 jaar

Zurel, Martha - 12 jaar

Zwartser, Jules - 34 jaar

Straatnaam

Bronnen voor onderzoek naar Joodse oorlogsslachtoffers, vervolgd in Haarlem

 Voor het onderzoek naar de Joodse nazi-slachtoffers uit Haarlem benutten wij primair de publicatie Wij gedenken uit 2004 en de informatie op de website Joods Monument van het Joods Cultureel Kwartier. Voor aanvulling en waar nodig correctie maken wij gebruik van beschikbaar online archiefmateriaal, waarvan hieronder de voornaamste bronnen genoemd worden. Naast deze min of meer officiële bronnen gebruiken we voor de achtergrondverhalen soms ook andere informatie die wij van getuigen, verwanten of nabestaanden verkrijgen of die wij online aantreffen en voldoende betrouwbaar achten en soms wordt voor de verhalen gebruikgemaakt van specifieke literatuur of niet-gedigitaliseerde bronnen.

PUBLICATIE:

S. Hartman, Wij gedenken. Omgekomen – Ondergedoken. De Haarlemse joden, 1940-1945. Haarlem 2004. Kern van het boek is de alfabetische lijst van de in Haarlem vervolgde Joden. In de lijst staan zij  vermeld met hun woonadres en met opgave of zij al dan niet de oorlog overleefden.

GEDIGITALISEERDE BRONNEN:

Joods monument: https://www.joodsmonument.nl/ (gedenkt de 104.000 vanuit en in Nederland vermoorde joodse oorlogsslachtoffers)

Nationaal archief: https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/zoekhulpen/slachtoffers-jodenvervolging-1938-1945 (hier zijn onder andere aanwijzingen te vinden voor onderzoek in het archief van het Rode Kruis)

Centraal Bureau Genealogie: https://cbg.nl (bevat persoonskaarten en -lijsten van in Nederland overleden personen)

Openarchieven: https://openarch.nl (verzameling genealogische gegevens van Nederlandse en Belgische archieven en verenigingen)

Noord-Hollands archief: https://noord-hollandsarchief.nl (het statisch archief van Haarlem en omgeving)

Stadsarchief van Amsterdam: https://www.amsterdam.nl/stadsarchief/ (gezins- en archiefkaarten van inwoners van Amsterdam: veel Haarlemse Joden hadden wortels of familie in Amsterdam). Ook van andere steden, zoals Antwerpen, Rotterdam of Den Haag, kan het stadsarchief soms behulpzaam zijn.

Wiewaswie: https://www.wiewaswie.nl/ (“ruim 238 miljoen personen in de database”)

Delpher: https://www.delpher.nl/thema/geschiedenis/genealogie (digitaal doorzoekbare landelijke en regionale kranten met familieberichten, telefoonboeken, adresboeken, etc.)

Adresboeken van Haarlem vanaf 1859:  https://nha.courant.nu/periodicals/ABH

Joodse begraafplaats Haarlem, Amsterdamsevaart: http://www.schiltmeijer.nl/Plaatsnamen/Begraafplaatsen/Joodse%20begraafplaats%20Haarlem.html ( Alfabetische lijst van overledenen en hun partners)

Project online-begraafplaatsen: https://www.online-begraafplaatsen.nl/ (project van de Stichting Online Verleden met gegevens van Nederlandse begraafplaatsen)

Oorlogsbronnen: https://www.oorlogsbronnen.nl/mensen (een site die gegevens uit verschillende bronnen over oorlogsslachtoffers bundelt)

Arolsen Archives: https://arolsen-archives.org/en/search-explore/search-online-archive/ (belangrijkste internationale database over slachtoffers van vervolging in WO II. Bevat onder andere de gescande kaarten van de Joodse Raad)

Internationale Joodse genealogie: https://www.jewishgen.org/ (“more than 4 million records related to the Holocaust”)

Daarnaast is er veel genealogische informatie vindbaar op internet, gepubliceerd door gebruikers, op bijvoorbeeld “geni.com”, “ancestry.com” of “genealogieonline.nl”

We hopen in Haarlem in samenwerking met de Gemeente en Spaarnelanden zo’n 75 stenen per jaar te gaan plaatsen, verdeeld over drie betekenisvolle momenten per jaar. We bundelen de plaatsingsmomenten zoveel mogelijk per wijk. Aanvragen van nabestaanden worden echter met voorrang in behandeling genomen, ongeacht de wijk.

Het eerste project van de Stichting Struikelstenen Haarlem was de plaatsing en onthulling van 18 struikelstenen in en om het Centrum van Haarlem, in de aanwezigheid van burgemeester Jos Wienen. De oorspronkelijk geplande datum van 27 januari (Internationale Herdenking van de Holocaust) was vanwege de Covid-restricties uitgesteld naar 3 maart 2022.